Ngữ văn 6 - Bài 9: Truyện: Yêu cầu cần đạt - Cánh Diều
Bài 9: Truyện (Truyện ngắn)
Yêu cầu cần đạt
- Nhận biết
được một số yếu tố hình thức (đặc điểm nhân vật, lời người kể chuyện và lời
nhân vật,...), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa,...) của các truyện ngắn.
- Nhận biết
được đặc điểm và chức năng của trạng ngữ, vận dụng được những hiểu biết về trạng
ngữ vào đọc, viết, nói và nghe.
- Viết được
bài văn tả cảnh sinh hoạt.
- Biết thảo
luận nhóm về một vấn đề.
- Biết yêu
thương, chia sẻ, cảm thông với mọi người, có suy nghĩ và việc làm nhân hậu, bao
dung.
Kiến thức ngữ văn:
1. Truyện ngắn; đặc điểm nhân vật; lời người kể chuyện và
lời nhân vật
- Truyện
ngắn là tác phẩm văn xuôi cỡ nhỏ, ít nhân vật, ít sự việc phức tạp,...
Chi tiết và lời văn trong truyện ngắn rất cô đọng. Truyện ngắn hiện đại Việt Nam
xuất hiện tương đối muộn.
- Đặc
điểm nhân vật là những nét riêng của nhân vật trong truyện, thường được
thể hiện qua hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ, ý nghĩ,...
- Lời
người kể chuyện là lời của người đã kể lại câu chuyện. Nếu người kể
theo ngôi thứ nhất thì lời của người kể là lời của người xưng "tôi".
Ví dụ: "Em gái tôi tên là Kiều Phương, nhưng tôi quen gọi nó là Mèo"
(Bức tranh của em gái tôi -
Tạ Duy Anh). Nếu người kể theo ngôi thứ ba thì lời của người kể là lời của người
ngoài, không tham gia câu chuyện. Ví dụ: "Ngày xưa, ở quận Cao Bình có hai
vợ chồng tuổi già mà chưa có con" (Thạch
Sanh). Lời nhân vật là lời của một nhân vật trong truyện, ví dụ lời
Thánh Gióng: "Mẹ ra mời sứ giả vào đây." (Thánh Gióng).
2. Trạng ngữ
Trạng ngữ là thành phần phụ trong câu chỉ bối cảnh
(thời gian, vị trí, nguyên nhân, mục đích, phương tiện, tính chất,...) của sự
việc nêu trong câu. Trạng ngữ có thể được biểu hiện bằng từ, cụm từ và thường
trả lời cho các câu hỏi: Khi nào?,
Ơ đâu?, Vì sao?, Để làm gì?, Bằng gì?, Như thế nào?,...
Trạng ngữ không phải là thành phần bắt buộc trong
câu. Nhưng trong giao tiếp, ở những câu cụ thể, việc lược bỏ trạng ngữ sẽ làm
cho câu thiếu thông tin, thậm chí thiếu thông tin chính hoặc không liên kết được
với các câu khác.
3. Tả cảnh sinh hoạt
Tả cảnh sinh hoạt là miêu tả, tái hiện hoạt động của người
trong đời sống, lao động hoặc quá trình tham gia các hoạt động văn hóa, thể
thao, du lịch, lễ hội.
