Ngữ văn 6 - Bài 6: Truyện (Truyện đồng thoại, Truyện của Pu-skin và An-đéc-xen) - Cánh diều
Ngữ văn 6
Bài 6: Truyện (Truyện đồng thoại, Truyện của Pu-skin và An-đéc-xen)
Yêu cầu cần đạt
- Nhận biết được một số yếu tố hình thức (nhân vật, cốt truyện,
người kể ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba,...), nội dung (đề tài, chủ đề, ý
nghĩa,...) của truyện đồng thoại; truyện của Pu-skin và An-đéc-xen.
- Mở rộng được chủ ngữ trong viết và nói.
- Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ.
- Trân trọng những ước mơ đẹp đẽ và cảm thông với người có số phận bất hạnh; biết ân hận về những việc làm không đúng; không tham lam, bội bạc.
Kiến thức ngữ văn: Truyện đồng thoại, mở rộng
chủ ngữ.
1. Truyện đồng thoại; đề tài và chủ đề
- Truyện đồng thoại là loại truyện lấy loài
vật làm nhân vật. Các con vật trong truyện đồng thoại được các nhà văn miêu tả,
khắc họa như con người (gọi là nhân cách hóa).
- Đề tài là phạm vi cuộc sống được miêu tả
trong văn bản.
Ví dụ: Đề tài của truyện Sự tích Hồ Gươm là đánh giặc cứu nước.
- Chủ đề là vấn đề chính được thể hiện
trong văn bản.
Ví dụ: Chủ đề của truyện Sự tích Hồ Gươm là tinh thần yêu nước và khát vọng
hòa bình của nhân dân ta.
2. Mở rộng chủ ngữ
Chủ ngữ là một trong hai thành phần chính của
câu; chỉ sự vật, hiện tượng có hoạt động, trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ; trả
lời cho các câu hỏi Ai?, Con gì?, Cái gì?. Chủ ngữ thường được biểu hiện bằng
danh từ, đại từ. Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ.
Để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm,
thái độ của người viết (người nói), chủ ngữ là danh từ thường được mở rộng thành
cụm danh từ, tức là cụm từ có danh từ làm thành tố chính (trung tâm) và một hay
một số thành tố phụ.
Ví dụ: Nhờ chủ ngữ (in đậm) được mở rộng bằng câu
"Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm
máy làm việc" (Bài học đường đời đầu tiên - Tô Hoài) có hình ảnh hơn
câu "Cái răng lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.".
Sơ đồ mở rộng chủ ngữ
