Ngữ văn 6 – Bài 10: Mẹ thiên nhiên - Đọc: Tri thức ngữ văn - Chân trời sáng tạo
Ngữ văn 6 – Bài 10: Mẹ thiên nhiên - Đọc: Tri thức ngữ văn
Tri thức đọc hiểu
Văn bản thông tin là văn bản có mục đích chuyền
tải thông tin một cách tin cậy, xác thực.
Sa-pô là đoạn văn ngắn nằm ngay dưới nhan đề văn
bản nhằm giới thiệu tóm tắt nội dung bài viết và tạo sự lôi cuốn đối với người
đọc.
Nhan đề là tên của văn bản thể hiện nội dung
chính của văn bản.
Đề mục là tên của một chương, mục, hoặc một phần
của văn bản. Đề mục giúp cho bố cục văn bản mạch lạc và dễ tiếp nhận. Dưới mỗi
đề mục là một hoặc một vài đoạn văn tạo thành bộ phận của toàn văn bản.
Thuyết minh thuật lại một sự kiện thuộc thể loại
văn bản thông tin. Mục đích của kiểu văn bản này là giới thiệu, thuyết minh về
sự kiện, giúp người đọc hình dung được quá trình diễn biến của sự kiện và các
thông tin liên quan.
Đặc điểm nổi bật của kiểu bài này là:
- Trình bày các hoạt động theo trình tự thời gian.
- Kết hợp tường thuật với miêu tả, biểu cảm, kết hợp sử dụng
phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.
- Thông tin về sự kiện đảm bảo tính chính xác, độ tin cậy.
Tri thức tiếng Việt
Dấu chấm phẩy
Dấu chấm phẩy là dấu câu được dùng để:
- Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo
phức tạp.
- Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê
phức tạp.
Ví dụ:
Nếu có thể làm một chuyến du lịch trở về thăm Trái Đất
cách nay 140 triệu năm, bạn sẽ thấy vô số các loài tảo, bọt biển, rêu, nấm,
sâu, bọ, tôm cua; chiêm ngưỡng cảnh tượng đa sắc của hoa, của những cánh bướm;
nghe thấy tiếng vo ve của ong, tiếng hót du dương của chim; xửng sốt trước những
con khủng long khổng lồ và các loài thằn lằn tiền sử khác.
Trong câu trên, tác giả đã liệt kê một chuỗi hình ảnh của
Trái Đất cách nay 140 triệu năm và sử dụng hai dấu chấm phẩy để phân định ranh
giới giữa các hình ảnh.
Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ
Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ là các hình ảnh, sơ đồ, số
liệu,... được sử dụng trong văn bản. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ được sử
dụng nhằm mục đích bổ sung thông tin để làm rõ và tăng tính thuyết phục cho nội
dung văn bản, giúp người đọc tiếp nhận thông tin một cách trực quan và dễ dàng
hơn.
Ví dụ: những hình ảnh trong văn bản Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro giúp người đọc hình dung rõ hơn về nghi thức và hoạt động trong buổi lễ này.
